Een mening is geen feit
..en heel veel meningen maken geen waarheid.

“Alles wat we horen is een mening, geen feit. Alles wat we zien is een perspectief, niet de waarheid.”
— Marcus Aurelius, Grieks filosoof

Voelt de alternatieve waarheid goed?
Of is het eigenlijk te mooi om waar te zijn? Dan is dat waarschijnlijk ook zo.

Baseer je mening op feitenkennis
Statistieken en cijfers in de juiste context, perspectief en juiste verhouding interpreteren.

“Hoe verder een samenleving afdrijft van de waarheid, hoe meer het degenen zal haten die de waarheid spreken.”
— George Orwell, Brits schrijver

De wetenschap streeft geen waarheden na
..maar probeert deze zo goed mogelijk te benaderen. De wetenschap twijfelt altijd aan zichzelf. Meer onderzoek is meer bewijs.

“Iedereen zegt ‘t. Dus het zal wel waar zijn.”
Hoe meer mensen iets roepen, hoe meer mensen het geloven. Ook al is dit niet te onderbouwen met feiten.

Wees je bewust van jouw positie in de maatschappij
De kans is groot dat je blinde vlekken hebt voor bepaalde maatschappelijke problemen.

Wetenschap is best eerlijk
De wetenschap is het meest betrouwbare van alle ‘onbetrouwbare’ informatie.
1. Bestudeer de piramide van betrouwbaarheid.
2. Neem de moeite om wetenschappelijke onderzoeken door te lezen.
3. Bepaal in welke schijf van de piramide het onderzoek hoort.
4. Kijk of het onderzoek door meerdere mensen is uitgevoerd.
5. Kijk door wie het gefinancierd is. Keurt de slager zijn eigen vlees? Dan moeten de alarmbellen afgaan.

Zelfs een hoogleraar kan het fout hebben.
Onwetende mensen zijn vaak overtuigd, zelfbenoemd expert. De werkelijke expert heeft juist het gevoel altijd te weinig te weten. (En is altijd bezig om meer te weten te komen).

“Het enige wat je met liegen bereikt is niet geloofd worden als je de waarheid spreekt.”
— Aristoteles, Grieks filosoof

Herken het gevaar van een populist
1. Een welbespraakt, charismatische (en vaak narcistische) leider
2. Kiest altijd de kant van het ‘gewone volk’.
3. Heeft een afkeer of haat tegen de gevestigde orde.
4. Doet vaak beroep op vaderlandsliefde, homogeniteit, eenheid en culturalisme of nationalisme.
5. Werpt zich op als oplosser van problemen die de persoon vaak zelf onopgemerkt gecreëerd of erg aangedikt heeft.
6. Kiest vaak voor de makkelijke, graag gehoorde ‘waarheid’ in plaats van de (minder populaire) complexe, genuanceerde oplossing.
7. Doet het in de eerste plaats voor zichzelf (en zijn/haar portemonnee).
8. Kritiek wordt niet gewaardeerd.